Neil Young – Chrome Dreams II

See the bluebird fly

Easy as a dream

Dippin’ and bobbin’ in the sun

Met deze regels opende Neil Young ‘No wonder’, hét sleutelnummer van ‘Prairie wind’ uit 2005. Twee jaar later heet de openingstrack van Youngs nieuwe album ’Chrome dreams II’ ’Beautiful bluebird’, en uit de eerste vers blijkt die bluebird nog steeds dippin’ and bobbin’ in the sun.

One morning when I was ridin’ in my old pickup truck

A beautiful bluebird came flyin’ down

My eyes caught the color as it led me down the road

Dippin’ and bobbin’ in the sun

Helemaal verwarrend wordt het, als je weet dat ‘Beautiful bluebird’ 25 jaar geleden geschrapt werd uit de definitieve tracklist voor het album ‘Old ways’. Een mens vraagt zich af waarom. ‘Beautiful bluebird’ had immers perfect gepast op dat pure country album. En eigelijk had het ook niet misstaan op ‘Prairie wind’, tussen het gelijkaardige ‘The painter’ en ‘No wonder’ in bijvoorbeeld. Maar goed, ‘Beautiful bluebird’ haalt alsnog een Neil Young plaat, en gelukkig maar. Het is meteen het eerste hoogtepunt van het ijzersterke ‘Chrome dreams II’; een sequel op een nooit uitgebracht eerste deel, waarvan enkele songs op latere albums terechtkwamen.

Gelukkig maar, denk ik dan, als één van die songs ‘Like a hurricane’ blijkt te zijn. ‘Like a hurricane’ was voor mij immers dé song waarmee mijn Neil Young fascinatie en Neil Young adoratie begon. Ik hoorde het nummer voor het eerst eind 1988, ik was toen bijna 15, tijdens de Tijdloze 100 van Studio Brussel. Een paar dagen later ging ik op zoek in de plaatselijke mediatheek naar dat nummer, en ik vond het op de verzamelplaat ‘Decade’; een plaat die ik me een jaar of wat later zelf zou aanschaffen. Met ‘Decade’ begon overigens voor heel wat van mijn leeftijdsgenoten de Neil Young ontdekkingstocht, besefte ik achteraf. Maar ook nu nog zou iedere 16/17-jarige in all things Neil Young geïnteresseerde leek best daar beginnen, en niét bij om het even welk klassiek studioalbum. Als ‘Decade’ je niet meer loslaat, als het met andere woorden zo’n plaat wordt die je hele doen en laten gaat bepalen; een plaat waarvoor zelfs belangrijke afspraakjes afgezegd worden om nog eens alleen met jezelf ’Decade’ te ondergaan, als ’Decade’ het begrip ’plaat’ ontstijgt en een vriend wordt, die je dagelijks minstens een half uur moét gehoord hebben om de volgende dag door te kunnen komen; dàn ben je klaar voor de échte Neil Young studioalbums. Zo verging het mij destijds alleszins ongeveer. Maar bon, ik wijk af, geloof ik. Waarvoor mijn oprechte excuses.

Ik had de draad laten vallen bij de bloedmooie openingstrack van het nieuwe album ’Chrome dreams II’. Na dat met de zachte prairie wind meedrijvende wondermooie ’Beautiful bluebird’ volgt met ‘Boxcar’ meteen al een tweede fenomenaal hoogtepunt, ook al een oud nummer daterend uit de periode van het album ‘Freedom’ uit 1989. En nog is het hiermee niet gedaan wat oude, verloren gewaande songs betreft. ‘Ordinary people’ was een legendarische song die Young eind jaren ‘80 live bracht na de release van ’This note’s for you’ met z’n toenmalige begeleidingsband The Bluenotes, maar die nooit op een officieel album terechtkwam. Op ’Chrome dreams II’ vindt ’Ordinary people’ nu eindelijk ook een thuis en mag het zelfs een kleine 20 minuten indrukwekkend staan wezen.

Desalniettemin dringt zich na dit magistrale openingstrio de vraag op waarom nonkel Neil een nieuw album met 3 oude, nooit uitgebrachte songs op gang trekt. Iedereen dacht immers dat hij net dat soort albumloze songs in z’n ‘Archives’ reeks zou onderbrengen. ‘Archives‘, waarvan het de bedoeling was dat het eerste deel omstreeks deze tijd eindelijk het daglicht zou zien. In plaats daarvan krijgen we met ‘Chrome dreams II’ echter alweer een “nieuw” album op ons bord. Waarmee de volgende, logische vraag zichzelf opdringt: zou het er ooit nog van komen, die sinds mensenheugenis aangekondigde ‘Archives’ boxen? Een mens zou immers van minder beginnen twijfelen als hij merkt dat een “nieuw” album begint met 3 oude songs én verderop, tijdens de gezapige countrysoul van ‘Ever after’, stuit op de tekstregels:

A man had many boxes

And he liked them quite a lot

But they would not be opened

‘Cause the value would be shot

Geeft Young hiermee een niets tot de verbeelding overlatende hint, of zoek ik te veel achter deze regels? Zullen we écht moeten wachten tot Young gezeten op z’n crazy horse over de eeuwige prairies in the ever after galoppeert om te weten wat er zich allemaal in z’n archieven bevindt? Of neemt hij z‘n ‘Archives’ mee in z‘n graf, uit schrik omdat in dit tijdperk muziek compleet uit z’n bedoelde context gerukt wordt doordat het in minderwaardige vorm op downloadblogs en downloadforums gepleurd wordt waardoor het compleet z‘n waarde verliest? Is dat hetgeen Young suggereert met bovenstaande tekstregels? In ieder geval maakt dit doolhof van verwijzingen, verborgen hints, dubbele bodems, terugkerende metaforen en verloren gewaande songs alleen al van ’Chrome dreams II’ een bijzonder boeiend album.

Een album ook, waarbij je na een paar beluisteringen denkt van: “O nee, is dit het einde? Kondigt Neil Young hiermee het einde van z‘n albumcyclus aan? Is hiermee de cirkel rond?” Met de titel ‘Chrome dreams II’ verwijst Young immers zoals gezegd naar die eerste legendarische ‘Chrome Dreams’; een album dat in 1977 zou verschijnen, na mijlpaal ’Zuma’ en tussendoortje ’Long may you run’. Niet ’Chrome dreams’, maar ’American stars ’n bars’ verscheen in de zomer van ‘77; een album dat slechts enkele songs (waaronder ’Like a hurricane’) bestemd voor ’Chrome dreams’ bevatte. Nu, 30 jaar later, krijgen we met ‘Chrome dreams II’ géén vervolg op dat nooit verschenen ‘Chrome dreams‘, maar gebruikt Young die tot de verbeelding sprekende titel als was het om een soort brug naar het verleden te slaan. Het lijkt wel of Young hiermee nog een allerlaatste keer alles uit de kast wil halen en z’n hele carrière, in de 66 minuten die ’Chrome dreams II’ bestrijken, tracht samen te vatten. Op die manier bekeken, heeft ‘Chrome dreams II’ inderdaad veel weg van een zwanenzang. Een Gracieuze Zwanenzang, dat wel.

Dat maakt dat “Chrome dreams II’ in ieder geval hét droomalbum is voor iedere soort Neil Young fan. Er zijn de prachtige weemoedige, onder een verzengende zon luierende countryballads ’Beautiful bluebird’ en ’Ever after’ die vast en zeker de ’Harvest’ fans zullen behagen. Zij die zweren bij ’Zuma’ zullen hun gading vinden bij de typische stevig in het zadel galopperende Crazy Horse epiek van het met
breed uitwaaierende gitaren countryrockende ’Spirit road’ en ’No hidden path’. Het hart van de ‘Freedom’ volgelingen zal spontaan sneller kloppen bij het horen van de mysterieuze, epische countryblues van ’Boxcar’ en het uit dezelfde logge, zompige groove als ‘Rockin’ in the free world’ en ‘Piece of crap’ onttrokken ‘Dirty old man’. En voor wie vond dat Neil destijds in de stijl van ‘This note’s for you’ had moeten doorgaan, haalt hier zijn gelijk met de monumentale grootsheid van het uit indrukwekkend opgetrokken koperwerk ’Ordinary people’ en de gloedvolle countrysoul van ’Shining light’ en ’The believer’.

Zwanenzang of niet, Neil schijnt het zelf ook allemaal niet meer goed te weten hoe het nu verder moet met zijn carrière. Dat hij zich op een nieuwe, waarschijnlijk laatste, tweesprong bevindt is echter duidelijk.

Show me the way

And I’ll follow you today

smeekt hij haast eindeloos aan al wie het horen wil in ‘No hidden path’, waarop een kinderkoor hem bij de hand neemt in het afsluitende ‘The way’ en hem verleidt met de woorden:

The way

We know the way

We’ve seen the way

We’ll show the way

To get you back home

To the peace where you belong.

Het is in die laatste, afsluitende song dat plots alle eerder gestelde vragen een antwoord krijgen, dat alles op z’n plaats valt: Neil Young wil thuis zijn, bij zijn geliefden. Kun je het één van de Laatste tot de verbeelding sprekende nog levende Mythes van de Rock kwalijk nemen? Hij heeft ons in dik 40 jaar carrière immers zo véél gegeven. Ga het maar eens na: de laatste 40 jaar ging er haast geen jaar voorbij zonder een Neil Young release. Bovendien heeft ie dan eindelijk eens alle tijd om in alle rust z’n archiefdozen in mekaar te prutsen. Wie weet verschijnt dat eerste deel ’Archives’ dan toch nog in het voorjaar van 2008. Ach, we zien wel. Wie maalt er immers om een omslachtige ‘Archives’ reeks als je nu een samenvatting van 40 jaar Neil Young op het Machtige, Magistrale ’Chrome dreams II’ hebt. Plaat van het jaar!