10 Onmisbare CDs van 2007 – Roens CD Top 10 van 2007 : Een Anti Climax

“Een eigenwijs lijstje” noemde Horsepower mijn top 50 van 2007 onlangs in de reacties. De brave mens zal het wellicht goedbedoeld hebben, maar sindsdien vraag ik mij af hoe een lijstje met mijn favoriete cd’s van 2007 in godsnaam “eigenwijs” kan zijn. Ik bedoel maar: ik kocht cd’s die me interesseerden, en daarvan gooide ik er nu 50, waarvan ik aanvoelde dat het mijn favoriete cd’s waren, samen in dit eindejaarslijstje van 2007. Misschien verwarde Horsepower “eigenwijs” met “persoonlijk”. Voor alle zekerheid zeg ik toch maar sorry, beste Horsepower.

Zelf vind ik mijn eindejaarslijstje nogal oubollig, oerconservatief, saai en voorspelbaar. Voor hippe muziekliefhebbers die het hier al een hele week volgen, zal deze top 10 dan ook een anti climax zijn, maar het zij zo. Dit zijn nu éénmaal mijn 10 absoluut favoriete platen van het jaar. Ik kan er ook niks aan doe. Het is mij niet om een hip lijstje te doen, maar om een persoonlijk lijstje. Van deze 10 cd’s, en ook wel de 10 cd’s tussen nr. 11 en nr.20, genoot ik het afgelopen jaar het meest. Sommigen (Wilco, Robert Plant & Alison Krauss en Mark Olson) ontroerden me zelfs diep. Bij anderen (Neil Young, The White Stripes, Alela Diane en Mavis Staples) voelde ik duidelijk het oergevoel; dat waren haast spirituele platen. Sorry daarvoor, beste hippe muziekliefhebbers.

Naast Horsepower en de hippe muziekliefhebbers moet ik ook Guy teleurstellen: Hij gokte gisteren in de reacties dat de plaat met die zwarte hoes in mijn top 10 zou staan. Ik wist natuurlijk meteen welke plaat hij bedoelde: hij doelde op ‘Given to the rising’ van Neurosis. Op zich was dat geen slechte gok, want ik had de plaat natuurlijk hoog vermeld in mijn halfjaarlijstje. Maar uiteindelijk heeft Neurosis zelfs mijn top 50 niet gehaald, en dat is misschien een vergissing geweest. Niet dat ik de plaat stomweg “vergeten” te vermelden ben overigens. Nee, de keuze om ze niet te vermelden was bewust: het is namelijk al maanden geleden dat ik ‘Given to the rising’ nog eens beluisterde. Ik heb het nog een paar keer geprobeerd de laatste maanden, maar ik word er weer bloednerveus van. Dit terwijl ik de plaat in de zomer heel goed kon verdragen. Misschien duidt dat er op dat het weer minder goed met me gaat. En toch was het fout de plaat niét te vermelden in mijn Top 50, want het was al eeuwen geleden dat ik nog eens kon genieten van dergelijke harde plaat. Daarom alleen al had de plaat eigenlijk een plaats in mijn Top 50 verdiend. Een vergissing en een denkfout van mij bij het opstellen van mijn Top 50; ik geef het toe. Sorry daarvoor alvast, beste Guy.

Niet dat ik veel heb moeten nadenken over mijn top 50 overigens. Sinds het verschijnen van ‘Chrome dreams II’ van Neil Young lag ie eigenlijk al vast. Ik merk dat eindejaarslijstjes samenstellen de laatste jaren, sinds 2005, steeds gemakkelijker en vlotter gaat. De volgorde van mijn top 50 ’klopt’ overigens: Nr.37 staat op nr.37 omdat nr.36 te hoog en nr.38 te laag zou geweest zijn. De volgorde van deze platen vind ik zeer belangrijk, en is daarom wel degelijk correct. Misschien dat dat over 10, 20 of 30 jaar niet meer zo zal zijn, maar op dit moment is deze volgorde al een goeie maand de enige juiste. Sorry daarvoor, aan alle platen die lager genoteerd staan dan nr.1.

Hetgeen er mij doet aan denken dat ik ook Peerke teleurstelde gisteren, toen hij bemerkte dat Linda Thompson na Lucinda Williams en Eilen Jewell kwam. Ik begrijp hem. De plaat van Linda Thompson is zijn favoriete plaat van 2007, en ook ik vind het één van de allermooiste platen van het jaar. Maar ook hier: nr.15 is op dit moment de enige juiste plaats voor ’Versatile heart’. Net voor de plaat van Mark Olson en net na de plaat van Patty Griffin dus. Sorry daarvoor, beste Peerke.

Enfin, ik heb dus alweer heel wat mensen teleurgesteld met mijn keuzes. Nogmaals mijn welgemeende excuses daarvoor. En ik wens jullie alvast een zalige Kerst en een voorspoedig 2008. Geniet intussen alvast van mijn CD top 10 van 2007; oftewel de 10 platen die ik het afgelopen jaar op één of andere manier het mooiste en / of het beste vond. Of erger je er blauw aan. Dat kan ook natuurlijk. In ieder geval: veel plezier ermee; in positieve of negatieve zin. Voor mezelf zie ik wel of ik in 2008 nog ga verder bloggen. Ik zie er namelijk het nut niet meer van in. Maar dat kan ook aan de winterblues liggen natuurlijk. In ieder geval neem ik vanaf nu op z’n minst een paar weken blog-vakantie, en daarna zie ik wel. Als we mekaar hier niet meer ontmoeten, dan wel ergens anders aan één of andere toog in cyberspace. Tot dan!

Groeten,

Roen

Neil Young torende wat mij betreft boven alles en iedereen uit dit jaar. Ik had het eerlijk gezegd niet verwacht, want vorig jaar had nonkel Neil me ferm teleurgesteld met ‘Living with war’. Hij moet het zelf ook beseft hebben dat het 107 koppige koor op die plaat erover was, want eind 2006 verscheen met ‘In the beginning’ een verbeterde versie (een rauwere versie zonder dat ellendige koor) van ‘Living with war’: ik vond de songs meteen 100 keer beter. Mijn verwachtingen voor ‘Chrome dreams II’ waren dus laag. Maar van bij de eerste beluistering al viel mijn mond open van verbazing en bewondering en sloeg Neil Young me met verstomming: ‘Chrome dreams II’ bleek meteen een al even monumentaal meesterwerk als ‘Prairie wind’ uit 2005, dat toen ook mijn nr. 1 van dat jaar was. Het viel me trouwens ook op dat de internetgeneratie blijkbaar moeite heeft met deze plaat. Omdat ze veel vragen oproept, en Google biedt voor één keer weinig tot geen pasklare antwoorden. Neil Young is er dus anno 2007 in geslaagd mensen te laten gissen naar het waarom van deze plaat, en dat op zich is al een hele prestatie in dit informatietijdperk. En zo zou het eigelijk moeten zijn: Rockmuziek moet mythisch zijn en tot de verbeelding spreken. Het was al veel te lang geleden dat Rockmuziek dat nog eens kon, maar Neil Young presteerde het met ’Chrome dreams II’. Neil Young als voorbeeld voor de boeiende en interessante, maar gezichtsloze hedendaagse MySpace groepjes en artiestjes. Neil Young schopte hen op die manier een Geweten met ‘Chrome dreams II’. Wat dat betreft moet ik terugdenken aan een uitspraak die ik onlangs hoorde (maar ik weet niet meer van wie) waarin terecht gesteld werd dat als je ‘Chrome dreams II’ na eender welke andere nieuwe, al dan niet hippe, plaat beluistert, je onmiddellijk het hemelsgrote kwaliteitsverschil merkt. De factor magie ontbreekt dan ook dikwijls in moderne rockplaten. Daarom dat ’Chrome dreams II’ ook qua sound al totaal anders klinkt dan de meeste moderne rockplaten. ‘Chrome dreams II’ zou dan ook wel eens de Allerlaatste Grote Rockplaat Ooit kunnen zijn. Daarom is ‘Chrome dreams II’ mijn favoriete plaat van 2007. En voor de grootse songs natuurlijk. Maar daarover kon u een maand geleden hier alles al lezen.

Favoriete track: alles, en zeker ‘Ordinary people’ én ’No hidden path’, maar die zijn te lang om te uploaden. Daarom ’Beautiful bluebird’; de wondermooie openingstrack waarmee Young me onmiddellijk te pakken had.

Het is ondertussen al vaak gezegd geweest, maar het is nu éénmaal een feit: Bruce Springsteen bevindt zich in een uiterst creatieve periode. Een creatieve periode die in 2002 begon met het grootse ‘The rising’, in 2005 een vervolg kreeg met het ingetogen ’Devils & dust’ en vorig jaar met ’The Seeger sessions’ een verborgen kant van Springsteen bloot legde. En dit jaar was er dus het magische ‘Magic’. Op het eerste gehoor een vrij rudimentaire, rechttoe rechtaan rockplaat. Totdat je er de teksten bijnam en bij iedere verse luisterbeurt de melodieën steeds prachtiger en weelderiger hoorde open bloeien. Jammer dat Bruce Springsteen ‘Magic’ uitbracht in het ‘Chrome dreams II’ jaar, want in een normaal muziekjaar was ‘Magic’ ongetwijfeld dé nummer één geweest. In ieder geval is ‘Magic’ wat mij betreft het voorlopige hoogtepunt in Springsteen z’n creatiefste periode sinds de jaren ‘70. Maar dat zei ik vorig jaar van ‘The Seeger sessions’ ook al. En het jaar daarvoor van ‘Devils & dust’. En in in 2002 van ‘The rising’. Ik ben alvast benieuwd wat het volgend jaar wordt. Logischerwijze staat Springsteen volgend jaar met een eventuele nieuwe plaat op nummer één van mijn eindejaarslijstje. Tenzij Neil Young weer roet in het eten komt gooien natuurlijk.

Favoriete track: alles, maar ‘Long walk home’ zal nog lichtjaren meegaan.

“Dé te kloppen plaat dit jaar. Maar ik vrees dat hier gewoon niemand meer over raakt.”, schreef ik enkele maanden geleden als begeleidend stukje bij deze plaat. Maar dat was buiten Neil Young en Bruce Springsteen gerekend. Wat ‘Icky thump’ uiteindelijk nekt, is de ontzettend luide hoofdpijnsound. Hoe zacht je de stereo installatie ook zet, de plaat klinkt altijd hoofdpijn-luid en dan nog zelfs dreigen je speakers te zullen ontploffen. Waarom moeten moderne rockplaten tegenwoordig allemaal met alle meters in het rood opgenomen worden? Alle schuiven naar beneden halen, zou vele recente platen al veel deugd kunnen doen, en zeker dit ‘Icky thump’ dat middels een subtielere aanpak nog zo veel beter had kunnen zijn. Want aan de kwaliteit van de songs ligt het uiteraard niet. Die is en blijft superieur, maar wordt nu wat onderuit gehaald door die dondersound. Desalniettemin hebben The White Stripes een podiumplaats meer dan verdiend met ‘Icky thump’. Wat ik een paar maanden geleden schreef geldt dan ook nog steeds:

“… wat Jack White hier weer etaleert aan muzikale genialiteit is simpelweg onnavolgbaar. In een betere, internetloze wereld zouden The White Stripes al làng het Nirvana van deze tijd geweest zijn; Jack White de Kurt Cobain van nu. Maar goed, ze mogen dan al de tijd tegen hebben, toch is ‘Icky thump’ de zoveelste voltreffer op rij in de The White Stripes catalogus. Toch hoop ik nog steeds op dat alles overtreffende soloalbum van Jack. Ik zie hem in staat ooit uit te pakken met hét ultieme rootsalbum waarvoor zelfs de Grote Dylan, de Grote Young, de Grote Springsteen en Vele Andere Groten nederig het hoofd zullen buigen. Zoiets als ‘Song for the blackbird’ waarmee William Elliott Whitmore ons vorig jaar met verstomming sloeg, maar dan nóg stukken beter, authentieker. Zo’n plaat heeft Jack White gegarandeerd in zich, want het kan niet anders dat de geesten van pakweg Hank Williams, Robert Johnson, Woody Guthrie, Johnny Cash, Jimi Hendrix, Kurt Cobain en nog wel een pak Grote Dode Anderen constant in het hoofd van Jack White rondspoken. Dat hoor je op ‘Icky thump’ in bijvoorbeeld wereldsongs als ‘300 M.P.H. torrential outpour blues’, ‘Prickly thorn, but sweetly worn’, ‘Rag and bone’, ‘A martyr for my love for you’, ‘Effect and cause’, maar vooral in het onwaarschijnlijke ‘Catch hell blues’; een modderfokker van song, meer een exorcisme eigelijk, waarin voodoo child Jack White pas écht al z’n duivels ontbindt en z’n gitaar laat janken zoals alleen Jimi Hendrix dat kon.”

Favoriete track: de héle plaat, maar ‘Catch hell blues’ in het bijzonder, omdat Jimi Hendrix in die song de gitaar lijkt over te nemen van Jack White. Één van de grootste, krachtigste rocksongs die deze eeuw tot dusver al opleverde.

Wat ‘American V’ van Johnny Cash voor mij in 2006 betekende, was ‘Sky blue sky’ van Wilco in 2007: een therapeutische plaat. Een plaat die me keer op keer wist te kalmeren na mijn ergste paniek- en angstaanvallen. Uit interviews bleek dat Wilco boegbeeld Jeff Tweedy tot enkele jaren geleden ook met angst- en paniekaanvallen en depressies kampte, hetgeen meteen de zielloze, onrustige platen ‘Yankee hotel foxtrot’ en ‘A ghost is born’ verklaarde. Jeff Tweedy beweerde in diezelfde interviews genezen te zijn, en ik geloof hem graag, gezien de euforische commentaren na concerten dit jaar én ‘Sky blue sky’ zelf: een plaat die inderdaad klinkt alsof Tweedy bevrijd is van zijn innerlijke demonen. Maar om dat te snappen en te begrijpen moet je doormaken wat Tweedy doorgemaakt heeft. Ik begreep Tweedy dan ook volkomen, en met hetgeen ik nu weet zal ik nooit meer een onvertogen woord over ‘Yankee hotel foxtrot’ en ‘A ghost is born’ zeggen. Die rotplaten zijn hem inmiddels vergeven. Ik moet me nu op mijn beurt excuseren tegenover Tweedy over mijn uitlatingen over die platen. Wist ik immers veel waarom het zo’n rotslechte platen waren. Maar nu weet ik het, en begrijp ik volkomen hoe het komt. Ik zal voortaan anders luisteren naar ’Yankee hotel foxtrot’ en ’A ghost is born’. Dankzij ‘Sky blue sky’ voel ik me immers verbonden met Jeff Tweedy. We zijn immers lotgenoten die een vreselijke, helse ziekte gemeen hebben en torsen. Want hoewel hij er van genezen is, is dat iets wat je de rest van je leven meedraagt en nooit meer vergeet. Daarvoor is die ziekte te intens (geweest).

Favoriete track: zowat alles, maar ‘Either way‘ had zo de openingstrack kunnen zijn destijds van ‘Tomorrow the green grass‘ van The Jayhawks, één van mijn favoriete platen aller tijden.

De onzin die ik in jonge, hippe muziekmagazines over deze plaat gelezen heb, grenst aan het onwaarschijnlijke. Het indiewereldje denkt open minded te zijn, maar is het meest bekrompen muzikale wereldje dat ik ken. Als het plaatje niet binnen hun nauwe uitgetekende lijntjes kleurt, dan schudden die wijsneuzen algauw cynische bewoordingen uit de mouw, als was het een excuus voor hun appreciatie van een plaat. Zij zijn duidelijk bang voor het onbekende, voor het vreemde. Het lijken wel vertegenwoordigers en woordvoerders van het Vlaams Belang of de NVA.

Anyway, Plant & Krauss hebben met ‘Raising sand’ de mooiste plaat van het jaar gemaakt wat mij betreft. Niét de beste dus. Let op de nuance en tracht ze te begrijpen. Want dat is ook al zo’n probleem in dit internettijdperk. Tegenwoordig moet je alles zo nauwkeurig mogelijk, algoritmisch bijna, uitleggen, of de kindjes kunnen niet meer volgen en ze slaan tilt. Steeds maar weer uitleggen is dan ook op den duur zo vermoeiend. Denk verdorie zelf eens na over een uitspraak. En liefst wat verder dan uw neus lang is aub. En leer terug eens wat meer tussen de lijnen te lezen. Wat er niet staat is immers dikwijls even belangrijk als wat er wel staat. En leer in één moeite ook terug eens wat meer terug tussen de muzieknoten te luisteren. Want ook wat er niet te horen valt, is dikwijls even belangrijk als wat er op de partituur staat en uitgevoerd wordt. Denk daar maar eens over na.

Bon, gezien het mij toch niet lukt om iets over deze plaat te schrijven en waarom ik ze op nummer 5 heb gezet, stuur ik u graag door naar deze tekst die ik er een paar weken geleden over schreef. Tracht die tekst te begrijpen aub, en je weet meteen waarom ‘Raising sand’ mijn vijfde favoriete plaat van het jaar is.

Favoriete track: zowat alles, maar vooral ‘Through the morning, through the night’. Het origineel van Gene Clark was al bloedmooi, maar Plant & Krauss voegen er nog een extra dimensie aan toe. De magie van het smachtend harmoniëren, namelijk.

Dé verrassing van het jaar voor mij, dit tweede album van Blanche. Hun debuut ‘If we can’t trust the doctors’ uit 2004 kon me dan ook nooit en nergens bekoren, ondanks de aanwezigheid van Jack White. Halverwege werkte de plaat me zelfs ferm op de zenuwen. Maar kijk, waar Two Gallants je vorig jaar nog meezogen in hun oude, onheilspellende, robuuste Amerikaanse western, creëert Blanche dit jaar op ‘Little amber bottles’ een imaginaire spaghetti western. Ennio Morricone is dan ook nooit veraf in meeslepende, epische gotische countrysongs enerzijds en mysterieuze traditionele countrysongs anderzijds. Vanwege de duetten van het zingende echtpaar Dan John Miller en Tracee Mae Miller dat de spil van Blanche vormt, sluit ’Little amber bottles’ ook perfect aan bij ‘Ballad of the broken seas’ van Isobel Campbell & Mark Lanegan, vorig jaar toevallig ook op plaats 6 in mijn eindejaarslijstje. Lee Hazlewood kan alleen maar goedkeurend knikken vanuit het hiernamaals.

Favoriete track: de héle plaat, maar vooral toch die superaanstekelijke binnenkomer ‘I’m sure of it’.

Vorig jaar prijkte het titelloze debuut van Hyacinth House op plaats 27 van mijn eindejaarslijstje. Dit jaar doen ze het dus stukken beter omdat op het tweede album de mysterieuze, spookachtige alt.country sound niet de alles overheersende factor is. De sound staat dit keer in functie van de stuk voor stuk ijzersterke songs. Meeslepende songs, die baden in eenzelfde broeierige, onheilspellende, zinderende sfeer als de platen van 16 Horsepower, Madrugada, Willard Grant Conspiracy en in mindere mate The Walkabouts. Hoog tijd dus dat fans van die groepen Hyacinth House ook maar eens gaan ontdekken. ‘Black crows’ country’ is daarvoor de ideale plaat, want zoals gezegd stukken beter dus dan het ook al niet misselijke debuut.

Favoriete track: alles, en ik kies dan maar het grootse, meeslepende titelnummer omdat deze song de groep perfect typeert.

Een enorm verslavende plaat, deze derde van Jesse Sykes & Gevolg. De beste nachtplaat van het jaar ook. En daarom een ideale plaat voor de nachtwacht: de nachtburgemeesters, de nachtbrakers en ander nachtongedierte die het daglicht schuwen. “Funerariumblues” noemde Guy Peters in zijn schitterende review de bezwerende, betoverende muziek van de groep. En hij heeft gelijk. Anderen haalden dan weer de minder geïnspireerde term “valiumblues” uit de kast, maar ook zij hadden gelijk. Niet dat ik valium slik; ik slik voorlopig nog een lichter kalmeermiddel. Maar de muziek op deze plaat, en trouwens ook op de vorige platen van Jesse Sykes & Gevolg, heeft inderdaad hetzelfde effect als een kalmeerpil: alles lijkt plots trager te gaan, tot het licht en het geluid toe. Ieder album van Jesse Sykes & Gevolg voert me overigens altijd terug naar de donkere, grijze jaren ‘90 toen de grunge regeerde over het muzieklandschap en de bloedmooie platen van Mazzy Star een tegenwicht waren tegen alle laaggestemde gitaren van toen. In tegenstelling tot Hope Sandoval heeft zangeres Jesse Sykes echter een donkere, rokerige stem die eerder gevormd lijkt in een donkerbruine kroeg dan in een muziekschool. Een stem waarvan je hoopt dat je ze ooit eens hoort harmoniëren met dat machtige stemorgaan van Mark Lanegan. Een duetplaat van Jesse Sykes & Mark Lanegan; ja, dat zou best eens de allermooiste plaat aller tijden kunnen opleveren.

Favoriete track: ‘The air is thin’ luidt één van de songs, en dat geldt zeker voor de laatste dagen. Toen ik vanmorgen een wandelingetje maakte was de lucht haast ondraaglijk ijl, en het deed me denken aan deze song en dus ook aan deze plaat, en toen ik thuis kwam, legde ik de plaat nog eens op. Toen besefte ik dat ‘How will we know?’ wellicht mijn favoriete song van het album is.

Ook al zo’n ontzettend verslavende plaat van deze jonge folkzangeres die ooit de geest van Karen Dalton moet ontmoet hebben ergens at the crossroads. Want de stokoude f
olkblues van ‘The pirate’s gospel’ herinnert aan de beide levensnoodzakelijke platen die Karen Dalton ooit maakte. Niet dat de mooie songs op ’The pirate’s gospel’ datzelfde onaantastbare niveau bereiken, maar dat is niet erg. Iemand als Alela Diane die Karen Dalton naar deze tijden haalt middels dezelfde stokoude folkblues, verdient immers alle lof.

Favoriete track: ‘The pirate’s gospel’ is vooral een bezwerende sfeerplaat die je meteen meevoert naar andere, oude tijden en werkt daarom best in z’n geheel. Daarom duid ik dan maar het welbekende titelnummer aan (de link volgt straks).

Zelfs anno 2007 wordt er nog dagelijks een loopje genomen met de Civil Rights. Dat maakte Mavis Staples eerder dit jaar pijnlijk duidelijk middels haar Grote Soulplaat ‘We’ll never turn back’, waarop Staples voornamelijk herwerkte stokoude traditionals, gospels eigenlijk, brengt. Hierbij wordt ze muzikaal bijgestaan door producer Ry Cooder die ‘We’ll never turn back’ met z’n knoestige aanpak naar een hoger plan tilt, waardoor je je midden in een hoogmis ergens in een kerk in de Bronx waant. Dat resulteerde in gospels, verpakt in grootse soul en rhythm ‘n blues, zoals soul en rhythm ’n blues moeten klinken: rauw, intens en energiek. ‘We’ll never turn back’ is bovendien een strijdlustige soulplaat met een écht kloppend hart. Geen kunsthart dus, waarvan de meeste moderne soulplaten vandaag voorzien zijn.

Favoriete track: ‘Down in Mississippi’ is meteen hét openingsstatement van de plaat waarmee Mavis Staples de luisteraar confronteert met de harde, huidige realiteit van de zwarte medemens, waardoor je je realiseert dat er nog steeds weinig veranderd is ten opzichte van pakweg 70, 80 jaar geleden; de inspanningen van de Civil Rights Movement ten spijt.