Album Top 50 van 2013 deel 3

21. Kurt Vile :: Wakin On A Pretty Daze

Het einde van mijn rouwperiode om de dood van mijn schoonpa beleefde ik in augustus in de Elzas. De rustige sfeer in die prachtige streek en het gezelschap van onze beste vrienden droegen ertoe bij dat ik terug gemoedsrust vond. Want de periode tussen het lijden en het uiteindelijk overlijden van mjin schoonpa in maart en onze Elzasreis was nogal een woelige periode. Als reactie op zijn dood stopte ik in het begin van de zomer met het drinken van cola. Ik schakelde van de ene op de andere dag over van 3 liter cola per dag naar 20 à 50 centiliter per dag. Zoals ik eerder zei in het voorwoord bij mijn jaarlijst was ik enorm kwaad over de dood van mijn schoonpa. De onmenselijke manier waarop hij gestorven is, was voor mij dé reden om abrupt te stoppen met mijn veelverbruik van cola. Die chemische rommel zou mij alvast niet meer kapot krijgen, dacht ik. Zonder dat ik het besefte, raakte ik daarvan de eerste dagen en weken echter enorm agressief. Niet dat ik thuis agressief werd overigens; ik ging mijn agressie afreageren in de bossen. Terwijl ik me tijdens mijn doelloze wandelingen enorm boos maakte op mijn smeerlap van ’n pa, de miserie die mijn ma nu al jaren ondergaat, de dood van mijn schoonpa en god wat weet ik nog allemaal niet, begon ik in de bossen tegen bomen en losliggende takken te schoppen, met takken te gooien en mijn woede uit te schreeuwen. Op een regendag in juli had ik zo niet gezien dat er twee jagers in mijn buurt waren, die het plots op ’n lopen zetten nadat ik weer eens begon te schreeuwen van pure, ongecontroleerde woede. Nooit eerder heb ik zo veel gewandeld tijdens de maand juli, maar eigenlijk genoot ik er niet van. Het zorgde er wel voor dat mijn conditie op punt stond tegen dat we op reis gingen naar de Elzas. Ik had blijkbaar een échte fysieke inspanning nodig om terug tot rust te komen, want die vond ik in de Elzas dankzij de vele bergwandelingen die we er gemaakt hebben. Maar dus ook dankzij het gezelschap van onze beste vrienden, de omgeving en de rustige sfeer die er in de Elzas heerst, kwam ik eindelijk tot innerlijke rust. Het leven gaat er dan ook 100 keer trager dan hier en alles gaat er nog aan een gezapig tempo. De plaatselijke bevolking is er nog hartelijk, niet gespeeld vriendelijk en spontaan. Iedereen wenst je spontaan een goeiedag in de kleine dorpjes en sommigen beginnen zelfs een praatje te slaan. Bij de plaatselijke bakker dacht ik zelfs terug aan het Halle van de vroege jaren ’80, toen er ook nog gesprekken gevoerd werden bij bakkerij Mariette en in al die oude, inmiddels verdwenen winkeltjes van toen. Zelfs in een dorp als Galmaarden gebeurt dat vandaag niet meer. Maar in de Elzas herbeleefde ik dat nog eens allemaal. En dan keer je terug naar huis en zie je die GAS-wolk van zurigheid die als een dikke mistsluier over ons land hangt al opdoemen nog voor je goed en wel de grens oversteekt. Je staat plots weer overal in de fille, iedereen foetert op iedereen, iedereen doet nerveus, iedereen is gehaast,… Wat dat allemaal met deze fantastische plaat van Kurt Vile te maken heeft? Alles. De lome, zomerse sfeer van ‘Wakin on a pretty daze’ voert me terug naar die zalige, zorgenloze zomerdagen in de Elzas. Met zijn lome gitaarklanken schildert Vile heeldere landschappen, zodat ik bij iedere beluistering terug op de top van de Hohneck sta en het machtige uitzicht aanschouw. Vanwege die steeds terugkerende lome sfeer op z’n vorige platen, herinnerde Kurt Vile altijd al aan de vroege Neil Young, maar het nieuwe ‘Wakin on a pretty daze’ is nu zijn definitieve sollicitatie als opvolger van de oude Neil. Het titelnummer is alvast zijn ‘Cowgirl in the sand’.

 

22. Jonas Winterland :: Mensen Zijn Gemaakt Van Dun Papier

Naast ‘Victorian America’ van Emily Jane White en ‘Life is people’ van Bill Fay vond ik ook troost bij dit droomdebuut van Jonas Winterland na de dood van mijn schoonpa. ‘Niemand vraagt zich af’ werd zelfs mijn soundtrack bij de begrafenis. Niet dat we het lied toen laten spelen hebben tijdens de vrijzinnige dienst – mijn schoonpa hield meer van licht klassieke muziek – maar het was de song die ik op dat moment nodig had. Zoals Jonas in de songtekst stelt, was de begrafenis inderdaad de dag van de niet gestelde vragen. En ook mijn schoonpa kreeg wat bloemen mee voor de lange reis. Niemand die zich afvroeg of dat hem zou helpen. Dat schuiven in een veel te zwart pak ben ik in ieder geval gewoon, want ik draag alle dagen uitsluitend zwarte kleren. Ik had overigens meer dan genoeg tranen,dus ik viel niet uit de toon. Ik aanvaard dat alles moet en zal verdwijnen, maar de dood van mijn schoonpa kwam veel te vroeg. En hij verdiende al helemaal niet om te moeten sterven aan kanker. Hij kreeg overigens nog een écht laat geschenk, want hij mocht gelukkig zijn verjaardag nog vieren met ons op 3 januari. Toen was er godverdomme zelfs nog een sprankeltje hoop. Hoop dat een chemokuur hem zou helpen. Hoop dat hij minstens de zomer nog zou halen. Maar helaas. De kanker woedde ondanks de chemische stralingen verder en verspreidde zich voort in zijn uitgemergelde lichaam. Hij stierf op de eerste dag dat hij in de paliatieve afdeling van het ziekenhuis lag. Gelukkig had ik een paar dagen daarvoor bij hem thuis nog afscheid kunnen nemen van hem. Mensen sterven doorgaans niet de eerste dag dat ze op de paliatieve afdeling belanden, maar zijn tweede morfineshot werd hem in de late namiddag al fataal. Het nieuws van zijn plotse overlijden kregen madam en ik toen we een wandeling in de sneeuw maakten Die Twaalfde Maart.  Ik heb lang het verplegend personeel verweten daarvoor. Maar nu besef ik inmiddels dat het maar goed is zoals het gegaan is. Hij had immers al veel te veel afgezien. Bedankt Jonas Winterland, voor dat diep in de ziel snijdende ‘Niemand vraagt zich af’ en bij uitbreiding voor je hele plaat, waarvan ik verder ook de sombere, ingetogen parel ‘De figurant’, het filosofische, doch aanstekelijke ‘Altijd halverwege’, het luchtige ‘Naar het licht’, het titelnummer en ‘Maak me wakker voor ik slaap’ – je bewerking van het dEUS-nummer ‘Wake me up before I sleep’ – graag lust. Bedankt schoonpa, om wie je bent geweest en om wie je zal blijven voor ons…

 

23. Mazzy Star :: Seasons Of Your Day

De tijd staat stil op ‘Seasons of your day’ van Mazzy Star. Elke beluistering van de plaat voert me dan ook terug naar de vroege jaren ’90 en naar mijn zolderkamer in het ouderlijke huis. Ik was toen gek van dit soort sfeervolle; onbehaaglijke bluesy folkplaten die ik altijd in het donker bij kaarslicht beluisterde. Op platen als ‘Whiskey for the holy ghost’ van Mark Lanegan, ‘Fuzzy’ en ‘Mighty Joe moon’ van Grant Lee Buffalo, ‘Pale sun, crescent moon’ van Cowboy Junkies, ‘Jar of flies’ van Alice In Chains, ‘Down colorful hill’ en de twee volgende titelloze platen van Red House Painters en ook ‘She hangs brightly’ en ‘So tonight that I might see’ van Mazzy Star heersten galmende, bezwerende akoestische gitaren, wat resulteerde in dat typische bedwelmende, psychedelische geluid dat destijds mijn zolderkamer vulde. Een soort bluesy valiumfolk die ik associeer met de onheilspellende geluiden die je hoort in een donker bos bij volle maan. En nu, bijna twintig jaar na hun laatste plaat ‘Among my swan’, nodigen Hope Sandoval en David Roback je met ‘Seasons of your day’ opnieuw uit op een dergelijke nachtelijke boswandeling. De verleidelijke rokerige stem van bosnimf Hope Sandoval lokt je ook nu weer dieper het bos in, want ze klinkt nog precies hetzelfde als twintig jaar geleden. En doordat de tijd toch is blijven stilstaan, komen ook de doden weer tot leven op ‘Seasons of your day’. Zo zorgde Bert Jansch met z’n meesterlijke gitaarpartijen ervoor dat het adembenemend mooie ‘Spoon’ het absolute hoogtepunt van de plaat werd. Een andere opvallende herrijzenis is die van oud groepslid en violist William Cooper Glenn (in 2001 overleden aan kanker) in het titelnummer. Een bijzondere plaat dus, dit ‘Seasons of your day’, dat een heerlijke druggy trip door de mistslierten van de tijd biedt.

 

24. Agnes Obel :: Aventine

Sinds haar onvergetelijke concert tijdens het Naked Song festival in 2012 wist ik wel zeker dat Agnes Obel geen eendagsvlieg zou zijn. Deze herfst bevestigde haar tweede album ‘Aventine’ mijn vermoeden. Agnes Obel mag dan alle credits voor zich opeisen, toch blijkt de celliste en violiste Anne Müller net als tijdens dat optreden een stille kracht achter de betoverende, melodieuze, elegante winterliedjes van Obel. Niet toevallig groeide het door Müller van inventieve strijkarrangementen voorziene ‘Fuel to fire’ intussen uit tot hét absolute hoogtepunt van de plaat wat mij betreft. In ieder geval zet Agnes Obel met het coherente en consistente ‘Aventine’ enkele reuzenstappen voorwaarts. ‘Philharmonics’ was enkele jaren geleden een droomdebuut voor Obel en met ‘Aventine’ doet ze nu méér dan bevestigen. Agnes Obel is een blijver.

 

25. June Tabor / Huw Warren / Iain Ballamy :: Quercus

Puur muzikaal gezien is dit misschien wel de allermooiste plaat van het jaar. Desondanks vind ik het geen plaat om iedere dag, laat staan op ieder mogelijk moment van de dag te beluisteren. Daarvoor is de sfeer te donker en te rustig. De plaat gedeit daarom wellicht het best tijdens de somberste maanden van het jaar. Hoewel geen kerstplaat, kan ‘Quercus’ tijdens deze donkerste dagen van het jaar dan weer een alternatief bieden voor zij die de traditionele kerstmuziek kotsbeu zijn. Het live opgenomen ‘Quercus’ dateert overigens al van 2006, maar blijkbaar achtte men bij ECM om één of andere duistere reden de tijd nu pas rijp om de plaat uit te brengen. ‘Quercus’ had dus destijds de opvolger moeten worden van June Tabor haar studioplaat ‘At the wood’s heart’ uit 2005. Op die plaat werd Tabor ook al begeleid door haar vaste pianist Huw Warren en saxofonist Iain Ballamy. De daaropvolgende tournee van het trio leidde vervolgens tot het maken van ‘Quercus’. Op ‘Quercus’ versmelt het trio jazz en traditionele Britse folk, wat resulteert in meditatieve licht-klassieke kamermuziek. De gracieuze arpeggio’s van Huw Warren vliegen je om de oren, maar het is die immer goddelijke, doorleefde stem van June Tabor die ervoor zorgt dat haar duo muzikanten in het gareel blijven en niet uitbarsten in oeverloos gesoleer. Zodoende heerst de melodie en blijven de liedjes overeind. Desondanks is ‘Quercus’ geen gemakkelijke plaat. Deze plaat eist dat je ervoor gaat zitten om er je volle aandacht bij te houden. Maar eens je je middels de wondermooie openingstrack ‘Lassie lie near me’ laat meesleuren, ben je voor een uur vertrokken richting muzikale hemel.

 

26. Melanie De Biasio :: No Deal

Dé Belgische ontdekking van het jaar en één van dé ontdekkingen van het jaar tout court voor mij is deze Melanie De Biasio. Nochtans is ‘No deal’ al haar tweede plaat, maar die eerste moet ik ergens onderweg gemist hebben. De Biasio is een ruwe diamant die me sterkt in mijn overtuiging dat ik niks mis door geforceerde tv-programma’s als ‘The voice’ niet te volgen. De beste stemmen vind je niet via een tv-programma, maar door onze vele Belgische kleine podia af te schuimen. Het moet zijn dat men op die manier De Biasio in één of ander donker jazzhol in Charleroi, waarvan ze afkomstig is, ontdekt heeft. Haar debuut heb ik nu nog steeds niet gehoord, maar ‘No deal’ is in ieder geval een wereldplaat, die De Biasio wereldfaam had bezorgd indien ze een Amerikaanse was geweest. In dat geval zou ‘No deal’ haar een miljoenenverkoop opgeleverd hebben in de VS en zou men daar nu spreken van de best verkochte plaat van het jaar en de Adele van de late night-jazz en wat weet ik nog allemaal. Maar De Biasio heeft meer gemeen met de jonge Tom Waits dan met Adele. ‘No deal’ is dan ook een plaat om te beluisteren na ‘Closing time’, als de flessen leeg zijn en het gemoed vol. Melanie De Biasio is de real deal van de croonerjazz. Zij is dus niet onze Belgische Norah Jones. Nee, De Biasio is veel beter dan dat: de geest van Nina Simone waart rond in haar muziek; iets wat ze fijntjes benadrukt met een eigengereide cover van het van Nina Simone bekende, pakkende ‘Im gonna leave you’, hetgeen van deze cover meteen het jazz-equivalent maakt van Jo Lemaire’s versie van ‘Je suis venu te dire que je m’en vais’. Haar voordracht is daarbij niet onderkoeld, maar rauw, hees, teder én sexy. De vrouweljike Jacques Brel is met ‘No deal’ opgestaan, maar haar plaat hebben ze ondertussen al achteloos in de uitverkoopbakken gesmeten. Voor nog geen 10 euro haal je nu met ‘No deal’ de deal van het jaar in huis. 

 

27. Cold Satellite :: Cavalcade

Cold Satellite kan je gerust beschouwen als het americana equivalent van Nick Cave z’n Grinderman. Het is het hobbygroepje van dichteres Lisa Olstein en singer-songwriter Jeffrey Foucault die samen met zijn muzikale vrienden Hayward Williams, Bill Conway, David Goodrich, Alex McCollough en Jeremy Moses Curtis op ‘Cavalcade’ de dolle pret beleeft die zijn soloplaten ontberen. Toch blijven de songs net als op Foucault zijn solowerk smaakvol en dat is in de eerste plaatst te danken aan Lisa Olstein, die net als op het debuut van Cold Satellite enkele jaren geleden ook nu weer te teksten aanlevert. Dat leidt ertoe dat de muziek niet verzandt in ongecontroleerde joligheid, al trekken Foucault & co in de meeste songs nogal hard van leer. Het bloed kruipt echter waar het niet gaan kan, want tussen het energieke geweld staan ook enkele ingetogen parels verborgen die zo op één van Foucault z’n soloplaten terecht kunnen. En zoals Jeffrey Foucault en Hayward Williams op het Naked Song bewezen, blijven ook de energieke songs in hun naakte, ingetogen essentie fier overeind. De eerlijkheid gebiedt me dan ook te zeggen dat ik ‘Cavalcade’ vooral graag en veel draaide nadat ik de songs live had gehoord, waardoor de plaat nu in mijn jaarlijst staat. 

 

28. Leeroy Stagger :: Truth Be Sold

Vreemd. De rechtstreeks uit de Canadese naaldwouden geplukte aimabele, goudeerlijke woudreus Leeroy Stagger stond nooit voordien in mijn jaarlijst. Ondanks het feit dat de plaatsen dit jaar bijzonder duur waren, staat Stagger nu met het stevig uit de kluiten gewassen ‘Truth be sold’ voor het eerst in mijn jaarlijst. Dat zegt meteen veel over dit nieuwe album. Ik zag Leeroy Stagger overigens al enkele keren live, zowel solo als lid van het olijke trio Easton, Stagger & Phillips. Zijn samenwerking en zijn speciale vriendschapsband met Easton en Phillips vereeuwigde hij op ‘Truth be sold’ in het nummer ‘ESP’. Voorts bevat de plaat het soort potige alt.country dat we van Stagger gewoon zijn, maar de hoge kwaliteit van de songs verraden dat Stagger in de vorm van z’n leven verkeert. Dit is dan ook de plaat waarvan ik wist dat Stagger ertoe in staat was en eindelijk is het hem met ‘Truth be sold’ gelukt om een alt.country-klassieker te maken die dankzij kloeke, vurige songs als ‘Cities on fire’ en ‘Memo’ gerust naast een klassieker in het genre als ‘The dirty south’ van Drive-By Truckers mag staan. 

 

29. The Whipsaws :: The Whipsaws

Tim Easton staat op nr.50 in mijn jaarlijst, Leeroy Stagger op nr. 28 en Evan Phillips maakt de hattrick van het trio Easton, Stagger, Phillips compleet met de nieuwe plaat van z’n groep The Whipsaws. Ik zag hem dus ook al één keer live met ESP, maar ik vrees dat het meteen de laatste keer geweest zal zijn. Nochtans heeft ESP net een vervolg uit op hun prachtdebuut ‘One for the ditch’ uit 2008. Officieel verschijnt die plaat pas begin 2014, maar Tim Easton had tijdens zijn recente Europese tournee al enkele exemplaren mee. Ik vroeg hem of we ESP volgend jaar dan ook terug live zullen zien, maar Easton vertrouwde me toe dat Evan Phillips vliegangst heeft. En vlieganst is natuurlijk nefast voor een singer-songwriter. Zeker als die, zoals Phillips, in een verlaten gat als Alaska woont. Meteen is ook de kans dat we Evan Phillips met zijn eigen groep The Whipsaws in onze contreien ooit eens live zien zo goed als onbestaande. En dat is zonde, want Phillips verkeert, net als Stagger, in bloedvorm, zoals mag blijken uit deze derde plaat van The Whipsaws. Ook Phillips laat het heilige alt.country-vuur hoog oplaaien, maar bij hem resulteert het dan weer in het soort aanstekelijke, melodieuze alt.country-songs waar Ryan Adams in zijn begindagen bij Whiskeytown en op zijn beste soloplaten een patent op had. Wie dus op zoek is naar bevlogen, goudeerlijke hedendaagse alt.country moet zeker eens de nieuwe platen van zowel Leeroy Stagger als Evan Phillips met de rest van zijn Whipsaws uitchecken. 

 

30. Neko Case :: The Worse Things Get, The Harder I Fight…

Ik heb het gepresteerd om mijn favoriete vrouwelijke singer-songwriter Neko Case tot twee keer toe te missen dit jaar. En dat is jammer, want een concert had er misschien voor kunnen zorgen dat haar nieuwe plaat hoger zou gestaan hebben in mijn jaarlijst. Sorry dus, lieve Neko, maar plaats 30 is hoe dan ook niet slecht in dit ongelooflijk rijkgevulde muziekjaar. Nochtans hou ik nog steeds van die machtig galmende, gouden stem van Neko. Zij is vanwege die klok van ’n stem niet alleen mijn favoriete vrouwelijke singer-songwriter, maar ook mijn favoriete zangeres. Het best komt haar stem tot z’n recht in de spaarzaam gehouden croonermomenten op de plaat, waarin ze songs als ‘Nearly midnight, Honolulu’, haar geweldige cover van Nico’s ‘Afraid’, ‘Night still comes’, ‘Local girl’, ‘Ragtime’ en ‘I’m from nowhere’ tot de hoogtepunten verheft. Daarnaast bevat de plaat jammer genoeg ook enkele typische New Pornographers-rockertjes. Toch vind ik ‘The worse things get,…’ over het algemeen alweer een bijzonder knappe plaat en een mooie aanvulling op het almaar indrukwekkender wordende oeuvre van Neko Case. Alleen mag ze de volgende keer de overbodige rockertjes houden voor haar groep.